In het protestants-christelijke Trouw wordt net als in andere Nederlandse kranten regelmatig ruimte geboden aan lezers om hun opinie te geven over het Israëlisch-Palestijns conflict. Zo werd onlangs (18 aug.) ruimte gegund aan Albert Brandsma die - in een reactie op Willem-Gert Aldershoff - betoogde dat wij in het Westen voortdurend Israël onder druk willen zetten, terwijl er nauwelijks eisen worden gesteld aan de tegenpartij. Niet Israëls vijanden in de regio maar wij zijn eigenlijk de grootste vijanden van de Joodse staat, aldus Brandsma. Want Israël wordt gedemoniseerd, geboycot en geïsoleerd. Citaat: “De Palestijnen zien rustig toe hoe wij, de nazaten van de uitvoerders van de Holocaust en van degenen die te weinig deden om hun Joden te redden, Israël ondermijnen en murw beuken.”
Brandsma vervolgt verder met de vraag: “Zijn we daarmee antisemieten?” Om te antwoorden met: “Welnee! We gedenken jaarlijks Auschwitz, Ravensbrück en Bergen Belsen.” En hij noemt nog meer voorbeelden waaruit blijkt dat we dol zijn op dode Joden, maar “enig begrip en empathie voor de levende nakomelingen van de slachtoffers van de Holocaust kunnen we, zeventig jaren na de oorlog, niet meer opbrengen.”
Zelf scherm ik niet graag met de Sjoa als het gaat om het legitimeren van de historische rechten van Joden op Israël, wetend dat Joden een lange periode grotendeels weg waren uit dat gebied na de verwoesting van de Tweede Tempel door de Romeinen. Maar er hebben eigenlijk altijd Joden gewoond in dat gebied en er zijn ook steeds kleine groepjes Joden terug gekeerd naar het oude thuisland. Driemaal daags hebben Joden gebeden om terugkeer waarbij vertrouwd op de komst van de Masjiach (Messias) om hen voor te gaan. Toen die maar niet kwam en Joden na de gelijkberechtiging als uitvloeisel van de Franse Revolutie maar moeizaam burgerrechten kregen in Europa, en het antisemitisme gelijktijdig weer de kop opstak, namen de Europese Joden het heft in eigen hand en begon het politiek zionisme. De zionistische leiders hebben steeds via formele weg hun rechten bepleit, landaankopen gedaan en hebben zich aldus gevestigd in het oude thuisland dat door hen in ontwikkeling werd gebracht. Voor de heden ten dage steeds meer geldende gedachte dat Joden land hebben afgepakt van Palestijnen (“de oorspronkelijke bewoners”) bestaat eigenlijk geen grond. Er was nu eenmaal geen Palestijnse staat, het gebied was een Turks protectoraat en later Engelse mandaatgebied. Kom daar tegenwoordig maar eens om, Joden en in ieder geval Israëli’s worden weg gezet als dieven en zelfs moordenaars.
Het is moeilijk opboksen tegen dit soort ideeën die worden gevoed door het pro-Palestijnse kamp, ook door foute figuren uit Joodse kring.
Ik was dan ook benieuwd hoe zou worden gereageerd op het pro-Israëlische verhaal van Brandsma. De tweede antireactie was doortrapt van aard. Jan van der Kolk uit Voorburg (Trouw 20 aug.) stelde dat van Arabische en Palestijnse zijde bij voortduring vredesvoorstellen waren gelanceerd maar dat de wereld al jaren wacht op een vergelijkbaar gebaar van Israël. (Iemand met diezelfde naam is nauw betrokken bij de Kaïrosgroep, Palestijnse christenen die fel anti-Israël zijn en op de keeper beschouwd ook anti-Joods, want ze stellen o.a. dat Joden niet meer Gods volk zijn, omdat christenen die plaats hebben ingenomen en Joden/Israëli’s daden verrichten die een gruwel zijn in Gods ogen.)
Dat zette me aan tot het schrijven van een kort ingezonden stuk waarin werd betoogd dat tal van Israëlische leiders verregaande vredesvoorstellen hebben gedaan, zoals Barak, Sharon en zelfs Netanyahu. Olmert ging misschien nog wel het verst door een deling van Jeruzalem aan te bieden naast de gebieden die Israël in bezit kreeg na de zesdaagse oorlog met grenscorrecties.
Trouw heeft mijn stukje niet geplaatst, terwijl het verhaal van Van der Kolk bol stond van onwaarheden. In plaats daarvan koos men voor meer algemene reacties in de trant van: wordt het niet tijd om minder te focussen op het Israëlisch-Palestijnse conflict want er zijn toch ergere conflicten in de wereld? Waarna een reactie kwam die neerkwam op: men wil geen onevenredige aandacht voor Israël om critici de mond te snoeren. De laatste in die reeks betoogde dat de druk op Palestijnen naast druk op Israël weinig zin heeft, omdat Hamas zijn eigen gang gaat en de Palestijnse Autoriteit weinig in te brengen heeft.
Redacties hebben het niet makkelijk met de stroom van pro-Palestijnse en pro-Israëlische bijdragen, maar één ding hoort steeds voorop te staan: als ingezonden stukken pertinente onjuistheden bevatten, zoals het stuk van Van der Kolk uit Voorburg dan moet ruimte worden gegeven aan tegenreacties. Dat dit niet gebeurt, wijst op een zeker onvermogen om de reacties naar inhoud te beoordelen. Journalistiek is geen makkelijk vak.
Mijn niet geplaatste brief:
Jan van der Kolk (Opinie 20 augustus jl.) verwijt Albert Brandsma die eerder een opiniestuk over Joden en Israël instuurde dat hij geen kranten leest. Vervolgens geeft Van der Kolk voorbeelden van Arabische vredesvoorstellen en stelt dat er geen vergelijkbaar gebaar van Israël is geweest. Wat krijgen we nou? Van der Kolk is kennelijk niet verder gekomen dan de krantenkoppen want anders had hij geweten dat van Israëlische zijde talloze malen, al vanaf 1948, verregaande voorstellen zijn gedaan om tot vrede te komen. O.a. Barak, Olmert, Sharon en zelfs Netanyahu hebben allerlei belangrijke vredesvoorstellen gedaan. Maar het loopt elke keer stuk op de eis om Palestijnen uit het buitenland massaal toe te laten tot de staat Israël, wat het demografisch einde betekent van Israël als Joodse staat. De Arabische en Palestijnse initiatieven waar Van der Kolk hoog over opgeeft zijn om die reden door Israël niet opgepakt.
Harry Polak Amsterdam
